28 Temmuz 2013  PAZAR

Resmî Gazete

Sayı : 28721

YÖNETMELİK

Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığından:

ÇALIŞANLARIN GÜRÜLTÜ İLE İLGİLİ RİSKLERDEN

KORUNMALARINA DAİR YÖNETMELİK

BİRİNCİ BÖLÜM

Amaç, Kapsam, Dayanak ve Tanımlar

Amaç

MADDE 1 – (1) Bu YönetmeliÄŸin amacı, çalışanların gürültüye maruz kalmaları sonucu oluÅŸabilecek saÄŸlık ve güvenlik risklerinden, özellikle iÅŸitme ile ilgili risklerden korunmaları için asgari gereklilikleri belirlemektir.

Kapsam

MADDE 2 – (1) Bu Yönetmelik, 20/6/2012 tarihli ve 6331 sayılı Ä°ÅŸ SaÄŸlığı ve GüvenliÄŸi Kanunu kapsamındaki iÅŸyerlerinde uygulanır.

Dayanak

MADDE 3 – (1) Bu Yönetmelik, 6331 sayılı Kanunun 30 uncu maddesine ve 9/1/1985 tarihli ve 3146 sayılı Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığının TeÅŸkilat ve Görevleri Hakkında Kanuna dayanılarak ve 6/2/2003 tarihli ve 2003/10/EC sayılı Avrupa Parlamentosu ve Konseyi Direktifine paralel olarak hazırlanmıştır.

Tanımlar

MADDE 4 – (1) Bu Yönetmelikte geçen;

a) En yüksek ses basıncı (P_tepe): C-frekans ağırlıklı anlık gürültü basıncının tepe değerini,

b) Günlük gürültü maruziyet düzeyi (L_{EX, 8saat}) [dB(A) re. 20 µPa]: TS 2607 ISO 1999 standardında tanımlandığı gibi en yüksek ses basıncının ve anlık darbeli gürültünün de dahil olduÄŸu A-ağırlıklı bütün gürültümaruziyet düzeylerinin, sekiz saatlik bir iÅŸ günü için zaman ağırlıklı ortalamasını,

c) Haftalık gürültü maruziyet düzeyi (L_{EX, 8saat}): TS 2607 ISO 1999 standardında tanımlandığı gibi A-ağırlıklı günlük gürültü maruziyet düzeylerinin, sekiz saatlik beÅŸ iÅŸ gününden oluÅŸan bir hafta için zaman ağırlıklı ortalamasını,

d) Kanun: 6331 sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanununu,

ifade eder.

İKİNCİ BÖLÜM

Maruziyet DeÄŸerleri ve Ä°ÅŸverenlerin Yükümlülükleri

Maruziyet eylem deÄŸerleri ve maruziyet sınır deÄŸerleri

MADDE 5 – (1) Bu YönetmeliÄŸin uygulanması bakımından, maruziyet eylem deÄŸerleri ve maruziyet sınır deÄŸerleri aÅŸağıda verilmiÅŸtir:

a) En düşük maruziyet eylem deÄŸerleri: (L_{EX, 8saat}) = 80 dB(A) veya (P_tepe) = 112 Pa [135 dB(C) re. 20 µPa](20 µPa referans alındığında 135 dB (C) olarak hesaplanan deÄŸer).

b) En yüksek maruziyet eylem deÄŸerleri: (L_{EX, 8saat}) = 85 dB(A) veya (P_tepe) = 140 Pa [137 dB(C) re. 20 µPa].

c) Maruziyet sınır deÄŸerleri: (L_{EX, 8saat}) = 87 dB(A) veya (P_tepe) = 200 Pa [140 dB(C) re. 20 µPa].

(2) Maruziyet sınır deÄŸerleri uygulanırken, çalışanların maruziyetinin tespitinde, çalışanın kullandığı kiÅŸisel kulak koruyucu donanımların koruyucu etkisi de dikkate alınır.

(3) Maruziyet eylem deÄŸerlerinde kulak koruyucularının etkisi dikkate alınmaz.

(4) Günlük gürültü maruziyetinin günden güne belirgin ÅŸekilde farklılık gösterdiÄŸinin kesin olarak tespit edildiÄŸi iÅŸlerde, maruziyet sınır deÄŸerleri ile maruziyet eylem deÄŸerlerinin uygulanmasında günlük gürültü maruziyet düzeyi yerine, haftalık gürültü maruziyet düzeyi kullanılabilir. Bu iÅŸlerde;

a) Yeterli ölçümle tespit edilen haftalık gürültü maruziyet düzeyi, 87 dB(A) maruziyet sınır deÄŸerini aÅŸamaz.

b) Bu işlerle ilgili risklerin en aza indirilmesi için uygun tedbirler alınır.

Maruziyetin belirlenmesi

MADDE 6 – (1) Ä°ÅŸveren, çalışanların maruz kaldığı gürültü düzeyini, iÅŸyerinde gerçekleÅŸtirilen risk deÄŸerlendirmesinde ele alır ve risk deÄŸerlendirmesi sonuçlarına göre gereken durumlarda gürültü ölçümleri yaptırarakmaruziyeti belirler.

(2) Gürültü ölçümünde kullanılacak yöntem ve cihazlar;

a) Özellikle ölçülecek olan gürültünün niteliÄŸi, maruziyet süresi, çevresel faktörler ve ölçüm cihazının nitelikleri dikkate alınarak mevcut ÅŸartlara uygun olur.

b) Gürültü maruziyet düzeyi ve ses basıncı gibi parametrelerin tespit edilebilmesi ile 5 inci maddede belirtilenmaruziyet sınır deÄŸerleri ve maruziyet eylem deÄŸerlerinin aşılıp aşılmadığına karar verilebilmesine imkan saÄŸlar.

c) Çalışanın kiÅŸisel maruziyetini gösterir.

(3) Değerlendirme ve ölçüm sonuçları, gerektiğinde kullanılmak ve iş müfettişlerinin denetimlerinde istenildiğinde gösterilmek üzere uygun bir şekilde saklanır.

Risklerin deÄŸerlendirilmesi

MADDE 7 – (1) Ä°ÅŸveren; 29/12/2012 tarihli ve 28512 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Ä°ÅŸ SaÄŸlığı ve GüvenliÄŸi Risk DeÄŸerlendirmesi YönetmeliÄŸi uyarınca iÅŸyerinde gerçekleÅŸtirilen risk deÄŸerlendirmesinde, gürültüden kaynaklanabilecek riskleri deÄŸerlendirirken;

a) Anlık darbeli gürültüye maruziyet dahil maruziyetin türü, düzeyi ve süresine,

b) Maruziyet sınır deÄŸerleri ile maruziyet eylem deÄŸerlerine,

c) Başta özel politika gerektiren gruplar ile kadın çalışanlar olmak üzere tüm çalışanların sağlık ve güvenliklerine olan etkilerine,

ç) Teknik olarak elde edilebildiÄŸi durumlarda, iÅŸle ilgili ototoksik maddeler ile gürültü arasındaki ve titreÅŸim ile gürültü arasındaki etkileÅŸimlerin, çalışanların saÄŸlık ve güvenliÄŸine olan etkisine,

d) Kaza riskini azaltmak için kullanılan ve çalışanlar tarafından algılanması gereken uyarı sinyalleri ve diğer seslerin gürültü ile etkileşiminin, çalışanların sağlık ve güvenliğine olan dolaylı etkisine,

e) Ä°ÅŸ ekipmanlarının gürültü emisyonu hakkında, ilgili mevzuat uyarınca imalatçılardan saÄŸlanan bilgilerine,

f) Gürültü emisyonunu azaltan alternatif bir iÅŸ ekipmanının bulunup bulunmadığına,

g) Gürültüye maruziyetin, iÅŸverenin sorumluluÄŸundaki normal çalışma saatleri dışında da devam edip etmediÄŸine,

ğ) Sağlık gözetiminde elde edinilen güncel bilgilere,

h) Yeterli korumayı sağlayabilecek kulak koruyucularının bulunup bulunmadığına,

özel Ã¶nem verir.

Maruziyetin Ã¶nlenmesi ve azaltılması

MADDE 8 – (1) Ä°ÅŸveren, risklerin kaynağında kontrol edilebilirliÄŸini ve teknik geliÅŸmeleri dikkate alarak, gürültüye maruziyetten kaynaklanan risklerin kaynağında yok edilmesini veya en aza indirilmesini saÄŸlar ve 8, 9, 10 ve 11 inci maddelere göre hangi tedbirlerin alınacağını belirler.

(2) Ä°ÅŸveren, maruziyetin Ã¶nlenmesi veya azaltılmasında, Kanunun 5 inci maddesinde yer alan risklerden korunma ilkelerine uyar ve özellikle;

a) Gürültüye maruziyetin daha az olduÄŸu baÅŸka çalışma yöntemlerinin seçilmesi,

b) Yapılan iÅŸe göre mümkün olan en düşük düzeyde gürültü yayan uygun iÅŸ ekipmanının seçilmesi,

c) İşyerinin ve çalışılan yerlerin uygun şekilde tasarlanması ve düzenlenmesi,

ç) Ä°ÅŸ ekipmanını doÄŸru ve güvenli bir ÅŸekilde kullanmaları için çalışanlara gerekli bilgi ve eÄŸitimin verilmesi,

d) Gürültünün teknik yollarla azaltılması ve bu amaçla;

1) Hava yoluyla yayılan gürültünün; perdeleme, kapatma, gürültü emici örtüler ve benzeri yöntemlerle azaltılması,

2) Yapı elemanları yoluyla iletilen gürültünün; yalıtım, sönümleme ve benzeri yöntemlerle azaltılması,

e) Ä°ÅŸyeri, iÅŸyeri sistemleri ve iÅŸ ekipmanları için uygun bakım programlarının uygulanması,

f) Gürültünün, iş organizasyonu ile azaltılması ve bu amaçla;

1) Maruziyet süresi ve düzeyinin sınırlandırılması,

2) Yeterli dinlenme aralarıyla çalışma sürelerinin düzenlenmesi,

hususlarını göz önünde bulundurur.

(3) Ä°ÅŸyerinde en yüksek maruziyet eylem deÄŸerlerinin aşıldığının tespiti halinde, iÅŸveren;

a) Bu maddede belirtilen önlemleri de dikkate alarak, gürültüye maruziyeti azaltmak için teknik veya iÅŸ organizasyonuna yönelik önlemleri içeren bir eylem planı oluÅŸturur ve uygulamaya koyar.

b) Gürültüye maruz kalınan çalışma yerlerini uygun şekilde işaretler. İşaretlenen alanların sınırlarını belirleyerek teknik olarak mümkün ise bu alanlara girişlerin kontrollü yapılmasını sağlar.

(4) İşveren, çalışanların dinlenmesi için ayrılan yerlerdeki gürültü düzeyinin, bu yerlerin kullanım şartları ve amacına uygun olmasını sağlar.

(5) İşveren, bu Yönetmeliğe göre alınacak tedbirlerin, Kanunun 10 uncu maddesi uyarınca özel politika gerektiren gruplar ile kadın çalışanların durumlarına uygun olmasını sağlar.

KiÅŸisel korunma

MADDE 9 – (1) Gürültüye maruziyetten kaynaklanabilecek riskler, 8 inci maddede belirtilen tedbirler ile önlenemiyor ise iÅŸveren;

a) Çalışanın gürültüye maruziyeti 5 inci maddede belirtilen en düşük maruziyet eylem deÄŸerlerini aÅŸtığında, kulak koruyucu donanımları çalışanların kullanımına hazır halde bulundurur.

b) Çalışanın gürültüye maruziyeti 5 inci maddede belirtilen en yüksek maruziyet eylem deÄŸerlerine ulaÅŸtığında ya da bu deÄŸerleri aÅŸtığında, kulak koruyucu donanımların çalışanlar tarafından kullanılmasını saÄŸlar ve denetler.

c) Kulak koruyucu donanımların kullanılmasını sağlamak için her türlü çabayı gösterir ve bu madde gereğince alınan kişisel korunma tedbirlerinin etkinliğini kontrol eder.

(2) İşveren tarafından sağlanan kulak koruyucu donanımlar;

a) 2/7/2013 tarihli ve 28695 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan KiÅŸisel Koruyucu Donanımların Ä°ÅŸyerlerinde Kullanılması Hakkında Yönetmelik ve 29/11/2006 tarihli ve 26361 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan KiÅŸisel Koruyucu Donanım YönetmeliÄŸi hükümlerine uygun olur.

b) İşitme ile ilgili riski ortadan kaldıracak veya en aza indirecek şekilde seçilir.

c) Çalışanlar tarafından doğru kullanılır ve korunur.

ç) Çalışana tam olarak uyar.

d) Hijyenik şartların gerektirdiği durumlarda çalışana özel olarak sağlanır.

Maruziyetin sınırlandırılması

MADDE 10 – (1) Çalışanın maruziyeti, hiçbir durumda maruziyet sınır deÄŸerlerini aÅŸamaz. Bu Yönetmelikte belirtilen bütün kontrol tedbirlerinin alınmasına raÄŸmen, 5 inci maddede belirtilen maruziyet sınır deÄŸerlerinin aşıldığının tespit edildiÄŸi durumlarda, iÅŸveren;

a) Maruziyeti, sınır deÄŸerlerin altına indirmek amacıyla gerekli tedbirleri derhal alır.

b) Maruziyet sınır deÄŸerlerinin aşılmasının nedenlerini belirler ve bunun tekrarını önlemek amacıyla, koruma ve önlemeye yönelik tedbirleri gözden geçirerek yeniden düzenler.

Çalışanların bilgilendirilmesi ve eğitimi

MADDE 11 – (1) Ä°ÅŸveren, iÅŸyerinde 5 inci maddede belirtilen en düşük maruziyet eylem deÄŸerlerine eÅŸit veya bu deÄŸerlerin üzerindeki gürültüye maruz kalan çalışanların veya temsilcilerinin gürültü maruziyeti ile ilgili olarak ve özellikle;

a) Gürültüden kaynaklanabilecek riskler,

b) Gürültüden kaynaklanabilecek riskleri önlemek veya en aza indirmek amacıyla alınan tedbirler ve bu tedbirlerin uygulanacağı şartlar,

c) 5 inci maddede belirtilen maruziyet sınır deÄŸerleri ve maruziyet eylem deÄŸerleri,

ç) Gürültüden kaynaklanabilecek risklerin değerlendirilmesi ve gürültü ölçümünün sonuçları ile bunların önemi,

d) Kulak koruyucularının doğru kullanılması,

e) İşyerinde gürültüye bağlı işitme kaybı belirtisinin tespit ve bildiriminin nasıl ve neden yapılacağı,

f) Bakanlıkça sağlık gözetimine ilişkin çıkarılacak ilgili mevzuat hükümlerine ve 13 üncü maddeye göre, çalışanların hangi şartlarda sağlık gözetimine tabi tutulacağı ve sağlık gözetiminin amacı,

g) Gürültü maruziyetini en aza indirecek güvenli çalışma uygulamaları,

hususlarında bilgilendirilmelerini ve eÄŸitilmelerini saÄŸlar.

Çalışanların görüşlerinin alınması ve katılımlarının sağlanması

MADDE 12 – (1) Ä°ÅŸveren, bu YönetmeliÄŸin kapsadığı konularda ve özellikle;

a) 7 nci maddeye göre gerçekleştirilecek olan risk değerlendirmesi,

b) 8 inci maddeye göre risklerin ortadan kaldırılması veya azaltılması için alınacak önlemlerin belirlenmesi ve uygulanacak tedbirler,

c) 9 uncu maddede belirtilen kulak koruyucularının seçilmesi,

hususlarında Ã§alışanların veya temsilcilerinin görüşlerini alır ve katılımlarını saÄŸlar.

Sağlık gözetimi

MADDE 13 – (1) Gürültüye baÄŸlı olan herhangi bir iÅŸitme kaybında erken tanı konulması ve çalışanların iÅŸitme kabiliyetinin korunması amacıyla;

a) Ä°ÅŸveren;

1) Kanunun 15 inci maddesine göre gereken durumlarda,

2) İşyerinde gerçekleştirilen risk değerlendirmesi sonuçlarına göre gerekli görüldüğü hallerde,

3) İşyeri hekimince belirlenecek düzenli aralıklarla,

çalışanların saÄŸlık gözetimine tabi tutulmalarını saÄŸlar.

b) 5 inci maddede belirtilen en yüksek maruziyet eylem deÄŸerlerini aÅŸan gürültüye maruz kalan çalışanlar için, iÅŸitme testleri iÅŸverence yaptırılır.

c) Risk deÄŸerlendirmesi ve ölçüm sonuçlarının bir saÄŸlık riski olduÄŸunu gösterdiÄŸi yerlerde, 5 inci maddede belirtilen en düşük maruziyet eylem deÄŸerlerini aÅŸan gürültüye maruz kalan çalışanlar için de iÅŸitme testleri yaptırılabilir.

(2) İşitme ile ilgili sağlık gözetimi sonucunda, çalışanda tespit edilen işitme kaybının işe bağlı gürültü nedeniyle oluştuğunun tespiti halinde;

a) Çalışan, işyeri hekimi tarafından, kendisi ile ilgili sonuçlar hakkında bilgilendirilir.

b) Ä°ÅŸveren;

1) İşyerinde yapılan risk değerlendirmesini gözden geçirir.

2) Riskleri önlemek veya azaltmak için alınan önlemleri gözden geçirir.

3) Riskleri önlemek veya azaltmak için çalışanın gürültüye maruz kalmayacağı başka bir işte görevlendirilmesi gibi gerekli görülen tedbirleri uygular.

4) Benzer biçimde gürültüye maruz kalan diğer çalışanların, sağlık durumunun gözden geçirilmesini ve düzenli bir sağlık gözetimine tabi tutulmalarını sağlar.

ÜÇÜNCÜ BÖLÜM

Çeşitli ve Son Hükümler

Yürürlükten kaldırılan yönetmelik

MADDE 14 – (1) 23/12/2003 tarihli ve 25325 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Gürültü YönetmeliÄŸi yürürlükten kaldırılmıştır.

Yürürlük

MADDE 15 – (1) Bu Yönetmelik yayımı tarihinde yürürlüğe girer.

Yürütme

MADDE 16 – (1) Bu Yönetmelik hükümlerini Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı yürütür.